BLOG CULTUREEL ERFGOED

Hier lees je blogs over diverse erfgoed onderwerpen. 
Lees alle blogs, of klik rechts op een onderwerp met jouw specifieke interesse.

Bosscherveld deel I: industrieel erfgoed

Vrijdag 20 April 2018
aantal reacties: 0
(aantal stemmen 2)

Gisteren werd bekendgemaakt dat de oude schoorsteen van Radium Rubber aan de Cabergerweg wordt gerestaureerd. Waar je op oude foto’s van Maastricht overal schoorstenen boven de stad uit ziet  torenen, zijn ze nu bijna allemaal gesloopt. Vanuit historisch opzicht dus heel belangrijk dat deze schoorsteen blijft staan.

De Radium Rubberfabriek werd in 1919 opgericht als de Holland Rubberfabriek Radium, gevestigd aan de Lage Kanaaldijk in Sint-Pieter. In 1937 werd het bedrijf opgekocht door de Maastrichtse NV Bataafsche Rubberindustrie, die al aan de Cabergerweg zat. Beide bedrijven maakten vooral fietsbanden. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de fabriek de naam Bataafsche Rubberindustrie Radium.

Het kantoor van Radium Rubber met de schoorsteen erachter

Tot eind jaren negentig bleef de rubberfabriek in Maastricht. Ik herinner mij nog goed de geur die uit de schoorstenen kwam en half Maastricht hoofdpijn bezorgde. De fabriekshallen stonden daarna leeg tot de sloop in 2015, naar aanleiding van de omlegging van de Noorderbrug.

 

De Noorderbrug steekt nu dwars over het oude industrieterrein Bosscherveld, dat zo’n honderd jaar plaats bood aan verschillende ondernemers. Ten noorden van de nieuwe brug bevinden zich bedrijven, maar ten zuiden van de brug wordt het industrieel erfgoed bewaard.

De oude Cokesfabriek springt misschien wel het meest in het oog. In dit pand uit 1912 reden vroeger treinen met wagons vol steenkool naar binnen, waarna de steenkool werd verhit om lichtgas en cokes te maken. Het zeer karakteristieke gebouw is een van de oudste voorbeelden van “Het Nieuwe Bouwen”: bouwen zonder tierelantijntjes. Daarmee is de Cokesfabriek een uniek monument in Nederland en een voorloper van bijvoorbeeld Bauhaus.

De Cokesfabriek uit 1912

 

Het oude kantoor van de Radiumrubberfabriek is al enige tijd in gebruik door KunstFront, waarin verschillende kunstenaars een atelier hebben. We zien hier trouwens duidelijk de invloed van Het Nieuwe Bouwen: strakke lijnen en geen overbodig sierwerk.

Vanaf de Noorderbrug is de Gashouder goed te zien, een monument uit 1956 dat er nog het meest uitziet als een grote groene koektrommel. Het gebouw werd gebouwd om aan de groeiende vraag naar gas te voldoen: er kon wel vijftig miljoen liter gas in. Het gas was bedoeld voor de inwoners van Maastricht: om mee te koken en om mee te stoken.

Onder de gashouder ligt de kazemat van ravelijn A, een overblijfsel van de vestingwerken onder het Bosscherveld. Volgende week komen die vestingwerken (de Lage Fronten) aan bod, maar voor nu wil ik graag wijzen op een interessante evolutie. In dit ravelijn bevond zich vanaf 1900 het depotoir, een heel chique woord voor wat eigenlijk een mest- en afvalstortplaats was. Ook menselijke uitwerpselen werden hier bewaard. Boeren uit de buurt konden hier hun mest komen halen – en ze betaalden er flink voor. Tot 2003 was het depotoir in gebruik als depot voor slachtafval. Wat er in de toekomst met al dit erfgoed moet gebeuren is nog onduidelijk en zal voor heel wat hoofdpijn zorgen. Hopelijk minder hoofdpijn dan de lucht van “de rubber”.

 

Het depotoir in 1927

Meer weten over het industrieel verleden van Bosscherveld? Kom naar de bibliotheek en lees het boek Bosscherveld & Belvédère: industrieterrein en uitbreidingsgebied van Maastricht van A. van Rooij, S. Minis en W. Mes.

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.


Schrijf een reactie
 
 
 

Meest recente berichten

Archief

Van Omnibus naar Autobus vrijdag 6 april 2018
Barbara donderdag 29 maart 2018
Attis dinsdag 27 juni 2017
El Dorado [Nederlands] dinsdag 27 juni 2017
El Dorado [English] dinsdag 27 juni 2017